زانوی ضربدری

 زانوی ضربدری

آیا می دانستید یکی از عوامل ایجاد زانوی ضربدری عدم توازن عضلانی در پا می باشد؟

در این مقاله به علل زانوی ضربدری و راه های درمان این عارضه می پردازیم.

افراد مبتلا به زانوی ضربدری یا ژنووالگوم در حالی که زانوها به هم چسبیده‌اند پاها با فاصله از هم قرار می‌گیرند و شکل حرف X را به خود می‌گیرند.
به طور کلی نوزادان با پای پرانتزی به دنیا می‌آیند، که علت آن جمع شدن آنها در رحم مادر است. در حدود یک تا یک و نیم سالگی که کودک شروع به راه رفتن می‌کند ، اندام‌های تحتانی شروع به صاف شدن می کنند.
ژنووالگوم بیشتر در کودکان 3 ساله دیده می‌شود و اغلب وقتی آنها به سن 7 تا 8 سال رسیدند، بیماری‌شان خودبه‌خود اصلاح می‌شود.

 دکتر سید علیرضا امین جواهری  ، جراح و متخصص ارتوپد و فوق تخصص جراحی زانو و لگن از سوییس هستند و می توانند بااستفاده از دانش و تجربیات خود در زمینه درمان زانوی ضربدری ،  به شما کمک کنند.
شما عزیزان می توانید، برای کسب اطلاعات بیشتر و مشاوره و معاینه حضوری با دکتر ، از راه های زیر اقدام کنید:

شماره تماس:  [phone]       و    اینستاگرام     

انواع زانوی ضربدری 

1. پای ضربدری فیزیولوژیک
این نوع پای ضربدری بعد از اینکه کودک 7 تا 8 ساله شد، به صورت خود به خود رفع می‌شود
2. پای ضربدری پاتولوژیک
به علت یسری بیماری‌های زمینه‌ای می باشد.مانند: بیماری ریکتزیا مقاوم به ویتامین دی ، بیماری‌های ژنتیکی ، چاقی و وزن زیاد، آسیب‌دیدگی صفحه رشد استخوان‌‌ها در نزدیک مفصل زانو و آرتروزهای شدید در بزرگسالان.

علایم زانوی ضربدری

نزدیک شدن زانوها به خط میانی بدن و دورشدن قوزک داخلی مچ پا ازیکدیگر و سائیده شدن زانوها به یکدیگر به هنگام راه رفتن از علایم واضح و روشن زانو ضربدری هستند .
سایر علایم
-کوتاهی تاندون آشیل
- خستگی زود رس به هنگام راه رفتن و دویدن
-کوتاهی قد
- سائیدگی بیش از حد کناره داخلی کفش
- درد پشت ساق وجلوی ران
- آرتروز زانو زودرس

گرافی زانوی ضربدری

تشخیص زانوی ضربدری

تشخیص این ناهنجاری با انجام معاینات بالینی ،اندازه‌گیری قد ، تراز پاها ، تقارن زانوها و بررسی الگوی راه رفتن و ایستادن تأیید می‌شود. عکس‌برداری به وسیله اشعه ایکس نیز در صورت لزوم انجام می‌شود.

درمان زانوی ضربدری

پای ضربدری در کودکان در حال رشد طبیعی می باشد. اگر ضربدری بودن زانو باقی ماند و خودبه‌خود اصلاح نشد، درمان‌های اصلاحی خاص و انجام اقدامات ترمیمی توصیه می‌شود.
درمرحله ی اول  با اصلاح علل زمینه‌ای ، همچون اصلاح اختلالات تغذیه‌ای ، تجویز ویتامین دی ، ویتامین سی و همچنین تقویت عضلات اطراف زانو و لگن و بهبود سبک زندگی و فیزیوتراپی ؛ از دردها و ناتوانی کودک بکاهیم.
معاینه کامل کف پا بسیار مهم است. هرگونه مشکلات مربوط به پا از جمله صاف بودن کف پا باید رفع شود. صاف بودن کف پا را می‌توان با قرار دادن یک آرتز (کفی طبی) در کفش، درمان کرد.
اگر بعد از سن 7 سالگی بیماری خوب نشد و همچنان ادامه داشت، ممکن است پزشک برای اصلاح پای ضربدری استفاده از بریس‌ها یا آرتز کفش (کفی طبی) را توصیه کند. همچنین متخصص ارتوپد انجام حرکات ورزشی خاصی را توصیه می‌کند تا از بدتر شدن بیماری جلوگیری کند و روند بهبودی را ارتقا بخشد. حرکات ورزشی ای مانند:
اسکات نیمه ، استپ آپ ، توپ ارتوپدی و تمرینات ورزشی در استخر، می‌تواند برای تقویت عضلات در زانوی ضربدری مؤثر باشد که باید تحت نظر متخصص انجام شود.
در صورتی که پای ضربدری خودبه‌خود اصلاح نشد ، ممکن است پزشک عمل جراحی را پیشنهاد کند. روش عمل به سن کودک، شدت و علل پای ضربدری بستگی دارد.
عمل‌های جراحی اصلاحی برای درمان زانوی ضربدری عبارتند از:
١)عمل جراحی هدایت رشد
٢)عمل استئوتومی یا اصلاح امتداد استخوانی
بعد از سن رشد و در بزرگسالان با استفاده از عمل استئوتومی یا اصلاح امتداد استخوانی ، بدشکلی استخوان اصلاح می‌گردد.
معمولاً عمل‌های جراحی برای اصلاح زانوی ضربدری و انجام تمرینات فیزیکی پس از آن نتایج خوبی به دنبال خواهد داشت.
تحرک زانو، تمرینات تعادلی و تقویتی ، آموزش نحوه صحیح ایستادن ، راه رفتن و تقسیم صحیح وزن روی زانوها برای تسریع در روند بهبودی مؤثر باید انجام شود.

عمل جراحی استئوتومی اصلاحی زانوی ضربدری (ژنووالگوم)

تمرینات ورزشی مناسب برای تقویت عضلات در ناهنجاری زانوی ضربدری 

در واقع در این عارضه عضله ی داخلی همسترینگ ، واستوس مدیالیس و کوادری دچار ضعیف شده اند. همین ضعف باعث برهم خوردن تعادل و پوسچر طبیعی فرد شده و در دراز مدت موجب ایجاد زانو ضربدری می شود.
در این مطلب چند نوع از حرکات اصلاحی زانو ضربدری را برای شما آماده کرده ایم:

1. مانند شکل به پهلو دراز بشکید و سر را روی آرنج قرار دهید پای بالایی را روی صندلی قرار دهید تا پای پایینی بتواند به سمت بالا حرکت کند . حال پای زیرین را ۱۰ بار بالا آورید و هر بار ۱۰ ثانیه نگه دارید . برای اینکه بتوانید این تمرین را بیشتر بر روی بخش داخلی همسترینگ متمرکز کنید بهتر است کمی بسمت جلو یا شکم متمایل شوید تا بیشتر سمت داخل و خلفی ران در هنگام بلند کردن پا فعالیت نماید. (شکل زیر)
2. تقویت عصلات واستوس مدیالیس : برای تقویت واستوس مدیالیس مانند شکل بنشینید و یک زانو را خم کنید . پای هدف را دراز کنید. پشت زانو را به زمین یا یک پد کوچکی بفشارید . ۱۰ ثانیه نگه دارید و سپس رها کنید.این تمرین را ۱۰ بار تکرار نمایید. (شکل زیر)
3. تقویت مجموعه عضلات کوادری سپس یا چهار سر ران : مانند شکل به دیوار تکیه دهید و دست ها را روی کمر بگذارید. یک توپ در بین زانوها قرار دهید و آن را بفشارید . سپس تا ۳۰ تا ۹۰ درجه خم شوید و دوباره به حالت اول باز گردید.(شکل زیر)